Ο ΛΕΓΟΜΕΝΟΣ «ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ»
ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ;

Εσήγηση στν διοργανωθεσα
π τς . Μητροπόλεως Γλυφάδας μερίδα τν 11.03.2012
 

θανάσιος βραμίδης, Καρδιολόγος
Καθηγητ
ς Παθολογίας Πανεπ. θηνν

 

ρισμς το θανάτου

νέκαθεν θάνατος πετέλεσε θέμα φιλοσοφικς νασχολήσεως. Περ τν θάνατο, ο διάφορες Θρησκεες ν τν κόσμο χουν διατυπώσει τς δοξασίες, τς θέσεις κα τ «πιστεύω» τους. Εναι θάνατος να θέμα γι τ ποο νδιαφέρονται κα πολλο κοινωνικο παράγοντες. Περισσότερο μάλιστα μ τ προβλήματα το θανάτου κα τν «θανατολογία» σχολονται: Νομική, Δεοντολογία, θική, Βιοηθική, Κοινωνιολογία, τελευταίως δ κα Γενετική.

Γι τν πιστήμη τς Βιολογίας, θάνατος εναι τ τέλος τς ζως μβίου ντος.

Χριστιανικ Θρησκεία μιλε κα περ το «πνευματικο θανάτου». Κα μ ατ ννοε τν ποκοπ τς σχέσεως ζως το νθρώπου π τν πηγ τς ζως, τν Θεόν, μ ατία τν μαρτία. θάνατος γι τν κκλησία μας εναι «μυστήριον». Γι τν κκλησία δ «ο φέρει τ μυστήριον ρευναν», δηλαδ τ μυστήριον δν ρευνται.

 

βιολογικς θάνατος

νθρωπος, κατ τν Βιολογία, «εναι ζον (δηλαδ ν τ ποον χει μέσα το ζωήν), λογικν (μ λογικ κα συναίσθηση), τ ποον γεννται, τρέφεται, αξάνεται, πολλαπλασιάζεται, γηράσκει κα ποθνήσκει». Κα ς θάνατος γι τν ατρική, νοεται τ τέλος τς ζως το νθρώπου ς βιολογικο ντος.

Τ πότε μως ποθνήσκει νας νθρωπος ς βιολογικ ν, κα πότε θεωρεται νεκρς νας νθρωπος, εναι να θέμα τ ποο χει πασχολήσει πολύ τος πιστήμονας. π τος διαφόρους δ ρισμος το «βιολογικο θανάτου», ς πληρέστερος θεωρεται ρισμς κατ τν ποον πέρχεται τ μ νατάξιμο τέλος τς βιολογικς ζως. Κατ’ ατόν:

«νας νθρωπος ποος πέστη ετε, α) μ ναστρέψιμη παύση τς κυκλοφορικς κα ναπνευστικς λειτουργίας, ετε β) μ ναστρέψιμη παύση λων τν λειτουργιν λοκλήρου το γκεφάλου συμπεριλαμβανομένου κα το γκεφαλικο στελέχους, εναι νεκρός. ρισμς ατς πρέπει ν φαρμόζεται σύμφωνα μ τος παραδεδεγμένους ατρικος κανόνες. ατρικ πιστήμη κατέληξε στ τι θάνατος μπορε ν ρισθε πακριβς ετε μ καρδιοαναπνευστικ ετε μ νευρολογικ κριτήρια».

Μ τν ρισμ ατόν, τν ναφερόμενο κα ς «μοιόμορφον» «μοειδ» (uniform definition) εναι προφανς τι δν παρέχεται προτεραιότητα προτίμηση, οτε στν καρδιοαναπνευστικό, οτε στν νευρολογικ θάνατο. Εναι ο δύο τους «σόκυροι». Μ ατν τν ρισμ το «βιολογικο θανάτου» μάλιστα, μ τν τόση σαφήνεια κα τν πληρότητά του, τν ποο κα πλέον πλς τν νθρώπων μπορε εχερς ν κατανοήσει, εναι στος πάντες προφανες κα ο λόγοι γι τος ποίους, τόσο ρος «γκεφαλικς θάνατος» σο κα ρος «θάνατος το γκεφαλικο στελέχους», εναι νεπαρκες προκειμένου νας νθρωπος ν χαρακτηρισθε ς «νεκρός».

 

«κλινικς» θάνατος

Περ τν ρο ατν πάρχει μεγάλη σύγχυση. Πολλο συγχέουν τν «κλινικ» μ τν «βιολογικ» θάνατο. λλοι συγχέουν τν «κλινικ» θάνατο μ τν «γκεφαλικό», κόμη κα μ τν «φυτικ ζωή». λλοι δ μιλον γι «δύο θανάτους», τν κλινικ κα τν γκεφαλικ θάνατο, χωρς προφανς ν χουν κατανοήσει παρκς τ περιεχόμενο ατν τν ρων. Χρειάζεται πομένως ν γίνουν μερικς διευκρινίσεις.

ς «κλινικς θάνατος» ρίζεται τ στάδιο τς πορείας πρς τν ριστικ «βιολογικ θάνατο», κατ τ ποο στάδιο εναι δυνατ ναστροφ τς πορείας πρς νάκτηση τς ζως. Τέτοιος εναι «καρδιακς κλινικς θάνατος», τ ρια το ποίου εναι 4-5 λεπτ τς ρας, τ ποία μως τώρα πλέον μπορον εχερς ν πεκτείνονται κα π μακρότερο χρονικ διάστημα. (πιμήκυνσις τν ρίων το κλινικο θανάτου κατ τν καρδιακν νακοπήν. Διατριβ π φηγεσία, 1964/1967). τσι στε κα κόμη περισσότεροι νθρωποι ν εναι δυνατν ν παναφέρονται στν ζωή, μετ τν παύση τς καρδιοαναπνευστικς λειτουργίας τους. Κα ν ποδίδονται στν κοινωνία διάγοντες μία ζω φυσιολογική, ση πόλοιπη κατάσταση τς γείας τους τ πιτρέπει. κλινικς θάνατος, πομένως, εναι κατάσταση άσιμη, θεραπεύσιμη. (ναζωογόνησις κ καρδιακς νακοπς. Διδακτορικ διατριβή, 1958).

Ατ πραγματοποιονται εχερς τώρα πλέον, στ Χειρουργεα, στς Μονάδες ντατικς Θεραπείας, λλ κα στος θαλάμους τν ρρώστων, κα μέσα στ σθενοφόρα, μπορε κα ν δρομολογονται κα ν λοκληρώνονται κόμη… κα στ πεζοδρόμιο! Κα λος κόσμος χει κούσει γι νθρώπους πο «σταμάτησε καρδι τος» πότομα, κα τ βάλανε ξαν μπροστά», τι κάποιος «πέθανε κα τν πανέφεραν στν ζωή». Ατ συμβαίνουν πλέον σήμερα μ ρυθμος «ρουτίνας». Πρόκειται γι πέροχα πιστημονικ πιτεύγματα.

 

«Φυτικ» κατάσταση

Στν «φυτικ κατάσταση» νθρωπος «δν εναι κλινικς νεκρός». χει κανονικ τν καρδιακ κα τν ναπνευστικ λειτουργία του. Δν χει μως πίγνωση τν συμβαινόντων γύρω του. Το λείπει κα «ατογνωσία» λόγ βλάβης σ διάφορες περιοχς το γκεφάλου του. λλ δν θεωρεται, οτε κα εναι, «γκεφαλικς νεκρός». Γι’ ατ κα π τέτοιους νθρώπους, δν λαμβάνονται ργανα πρς μεταμόσχευση. λλωστε, κάποιοι π ατούς, μετ μικρότερο μεγαλύτερο χρονικ διάστημα μέχρι κα πολλ χρόνια, νακάμπτουν σ λλοτε λλο βαθμ κα ποκτον δυνατότητες πικοινωνίας μ τ περιβάλλον. Κα περισσότερο τ νεώτερα κατ τν λικία τομα, μεταξ κείνων τ ποα χουν ποστε βαρεις γκεφαλικς βλάβες. Μέχρι περίπου κα τς πλήρους ποκαταστάσεως.  «φυτικ κατάσταση», πάντως, δν πρέπει ν συγχέεται μ τ «γκεφαλικ κμα».

 

λεγόμενος «γκεφαλικς» θάνατος

ρος «γκεφαλικς θάνατος» εναι προϊν πιστημονικς πινοήσεως πρς ξεύρεση ργάνων γι τς νάγκες τν τότε ναπτυσσομένων μεταμοσχεύσεων.

νεζητήθησαν ρχικς μεταξ νέων νθρώπων μ βαρεις κρανιοεγκεφαλικς κακώσεις, ο ποοι περιήρχοντο σ γκεφαλικ κωματώδη κατάσταση χωρς πιστροφή, μ χοντας πλέον λπίδα ζως. π ατ τ τομα θ μποροσαν ν ληφθον τά, κατ τεκμήριον, γι ργανά τους πρς μεταμόσχευση. Ατ μως τ «περβεβηκς κμα» (Coma Depassé τν Mollaret κα Goulon, 1959) ταν νεπαρκς γι τν ξυπηρέτηση τν μεταμοσχεύσεων. μως, εχε ρχίσει ν μφισβητεται πλέον παύση τς καρδιοαναπνευστικς λειτουργίας ς το τέρματος τς ζως κ το λόγου τι, α) εχε ναζωογόνηση κα παναφορ νθρώπων στ φυσιολογικ ζω καί, β) τομα ποκατασταθέντα καρδιοαναπνευστικς, παρέμεναν σ μι μακροχρόνια «φυτικ κατάσταση» εχαν νάγκη μηχανικς ποστηρίξεως τς ναπνος κα τς κυκλοφορίας, χωρς τν ποία θ κολουθοσε διαταραχ τς σωτερικς μοιοστάσεως κα προοδευτικ κυτταρικ κφύλιση κα νέκρωση. Οπότε προέκυψε τ ρώτημα περ το «κέντρου τς ζως».

συνέχεια εναι νδιαφέρουσα, μ στοιχεα κα π τ βιβλίο «Προβληματισμο περ Μεταμοσχεύσεων» τς Μητροπόλεως Γλυφάδας, πηγ πληροφοριν γι κληρικος κα ατρούς. Σ ατ εναι κα τ ρθρο το Norm Barber: The Nasty Side of Organ Transplanting. The Cannibalistic Nature of Transplan Medicine. Δηλαδή: σχημη, δυσάρεστη ηδιαστικ πλευρ τς μεταμόσχευσης ργάνων. καννιβαλικ φύση τς μεταμοσχευτικς ατρικς.

Barber μς πληροφορε τ πς ξελίχθηκε τ «medical and legal fiction», τοι «τ μυθιστόρημα ατρικς κα νομικς φαντασίας περ τν γκεφαλικ θάνατο». ρχισε δ π τν πρώτη μεταμόσχευση καρδις τν Δεκέμβριο το 1967 στ Νότιο φρικ π τν Christiaan Barnard στν Louis Washkansky, ποτε νέκυψε τ πρόβλημα γι τ σταμάτημα τς ν λειτουργί καρδίας τς Denice Durval (δότριας) μ καρδιοπληγικ φάρμακα κα προφαν τν κίνδυνο ν κατηγορηθε, βάσει το νόμου, γι φόνο. Γι τν παράκαμψη το νόμου, μως, τν σκυτάλη παρέλαβε πινόηση τν «Κριτηρίων το Χάρβαρντ» τ 1968.

πιτροπ Χάρβαρντ, λοιπόν, συνεκροτήθη μ ποστολ τν καθορισμό του «μ ναταξίμου γκεφαλικο κώματος». Κα συνέταξε τ «κριτήρια» μ τ ποα θ γίνεται διάγνωσή του τι, «χει πέλθει νέκρωση το γκεφαλικο στελέχους». ποτε νθρωπος θ μπορε ν χαρακτηρίζεται πλέον κα ς «γκεφαλικς νεκρς» (Brain Death).

μεθόδευση ατ πέβλεπε στ μεγαλύτερη κα ταχύτερη πόκτηση ργάνων πρς μεταμόσχευση. Κα παράλληλα στν ξεύρεση κενν κλινν στς Μ.Ε.Θ. πειδ κα τ χάσμα «μεταξ προσφορς κα ζητήσεως» μεγάλωνε μ κόμη ταχύτερους ρυθμος πλέον, φ’ του ο μεταμοσχεύσεις πεξετάθησαν περισσότερο, μετ κα τν πινόηση μεθόδων «μ πόρριψης» τν μεταμοσχευμένων ργάνων.

Στ βιβλίο το Σεβ. Γλυφάδας ναδημοσιεύεται κα τ ρθρο τς Mita Giacomini: A change of heart and a change of mind: Technology and the redefinition of death in 1968. Soc. Med., 33: 1465-82, 1997. Σ μετάφραση δέ: «Μι λλαγ καρδίας κα μι λλαγ μυαλο-τρόπου σκέψεως. Τεχνολογία κα παναπροσδιορισμς το θανάτου». Ατ δ π ρευνα στ ρχεα τς ad hoc (π τούτ συσταθείσης) πιτροπς Χάρβαρντ γι τν καθορισμ το «γκεφαλικο θανάτου» («brain death»). π τν ρευνα ατή, λοιπόν, προέκυψε τι: α) πρξε χειραγώγηση τς πιτροπς μ «πρωταρχικ νδιαφέρον γι τς μεταμοσχεύσεις», β) Πρωταρχικς στόχος τς πιτροπς ταν δημιουργία το ρου «γκεφαλικς θάνατος», γ) Τ «γκεφαλικς νεκρ» τομα πρεπε ν δημιουργηθον, ν ναγνωρισθον κα ν περιγραφον, στε ν ρισθον μ τ συνταχθέντα κα ναφερόμενα πλέον διεθνς ς «Κριτήρια Χάρβαρντ». Κα τι, δ) πιτροπ φρόντισε ν παλειφθον π τ τελικ κείμενο φράσεις μ διαφωνίες κα μφισβητήσεις. Πρόκειται γι να κρως νδιαφέρον ρθρο, 59 σελίδων στ Internet.

λεγόμενος «γκεφαλικς θάνατος», πάντως, οδέποτε παυσε ν μφισβητεται π πιστήμονες, κα μάλιστα μεγάλου πιστημονικο κύρους. Ν χαρακτηρίζεται μάλιστα κα ς πινόηση πρς «χρηστικ σκοπιμότητα», «κοινωνικ» «νομικό», κα «κλινικ κατασκεύασμα» ξυπηρέτησης τν μεταμοσχεύσεων. Εναι δ βέβαιο τι, «θάνατος το γκεφαλικο στελέχους» εναι κάτι τ πολ διαφορετικ κα π τν νευρολογικ γκεφαλικ θάνατο.

Στ πολλ «τεχνάσματα φαρπαγς ργάνων» γι τς μεταμοσχεύσεις, προσετέθη μ τν ν. 3984/2011 (ΦΕΚ/27.6.2011) κα «εκαζομένη συναίνεση» το δότη. Παρ τς ντονες ντιδράσεις στ Βουλή, π πολλος φορες πίσης, λλ κα τν χαρακτηρισμ τς διατάξεως ατς ς ντισυνταγματικς, βάσει τν ρθρων 2 πάρ. 1 κα  πάρ. 1 το Συντάγματος. νόμος δ ατός, κατ τν πουργ γείας, θ φαρμοσθε μετ π δύο χρόνια, φο θ νημερώσουν τν κόσμο, στε ν τν δεχθε (!). Προφανς δέ, θ ποτύχουν κα πάλι, πως συνέβη κα μ τν ν. 2737/1999.

Στν νέο ατ νόμο, τ ρθρο 9 διαλαμβάνει: «5. φαίρεση ργάνων π θανόντα δότη διενεργεται μετ τν πέλευση το θανάτου, κριτήριο γι τν ποία εναι νέκρωση το γκεφαλικο στελέχους [...] πως ρίζεται στν πόφαση το ΚΕ.Σ.Υ. (πόφαση 9 τς 21/203/1985)».

πόφαση μως ατ το ΚΕ.Σ.Υ. χει ποδειχθε πιστημονικς λανθασμένη.

Πρὶν ἡ σκυτάλη περάσει στοὺς Καθηγητᾶς τῆς Ἰατρικῆς, θεωρῶ χρέος μου νὰ καταθέσω ἐρωτήματα τινὰ γιὰ τοὺς ἐκ τοῦ Κλήρου εἰσηγητᾶς, αὐτὰ δὲ ἐπὶ τῶν θέσεων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας γιὰ τὸν λεγόμενο «ἐγκεφαλικὸ θάνατο».

 

ρθόδοξος κκλησία γι τν «γκεφαλικ θάνατο»

π τς 55 Βασικς Θέσεις τς κκλησίας τς λλάδος π τς θικς τν Μεταμοσχεύσεων, τ ρθρο 12 διαλαμβάνει:

12) « κκλησία σέβεται κα μπιστεύεται τν ατρικ ρευνα κα κλινικ πρξιν. Δι τν λόγον ατόν, ν κα δν εναι ρμοδία, θ μποροσε ν δεχθ τν διεθνς μόφωνον ποψιν τι γκεφαλικς θάνατος ταυτίζεται μ τ μετάκλητον βιολογικν τέλος το νθρώπου. γκεφαλικς θάνατος ποτελε γεγονς ριστικς κα νεπιστρέπτου καταστροφς το γκεφάλου κα κατάστασιν πλήρους πωλείας ασθήσεων κα συνειδήσεως». Στ ρθρο ατ διαπιστώνονται σοβαρ λάθη κα νακρίβειες. Κα στ ρθρο 13, πίσης. (Περ ατν βλ. κα θ. Β. βραμίδης: «Μεταμοσχεύσεις κα κκλησία». κδ. «ΤΗΝΟΣ», 2007, σελ. 25-30).

τσι, μως κα χαρακτηρίζονται ο «γκεφαλικς νεκρο» ς «νεκρ σώματα» «πτώματα», κα τ ξ ατν λαμβανόμενα ργανα ς «πτωματικά». ν δν χουν γίνει τέτοια, τουλάχιστον κόμη, πειδ « γκεφαλικ νεκρς δν εναι νεκρς» τν στιγμ κείνη. στω δ κι ν καρδιακ λειτουργία ποστηρίζεται μηχανικς, « λεγόμενος γκεφαλικς θάνατος δν εναι θάνατος το τόμου, κα πολ περισσότερο θάνατος το προσώπου “νθρωπος”».

Ελογο, πομένως κα τ ρώτημα γι τν κατάταξη το ρθρου 12 στς «Βασικς Θέσεις τς κκλησίας τς λλάδος γι τς Μεταμοσχεύσεις». λλ κα γι τν «μερίδα» τς 15ης Φεβρουαρίου 2003 στ Γ. Ν. εροπορίας π τν «αγίδα» τς Ι.Σ.Ε.Ε.: «Πρς νημέρωση τν ατρν πρ το γκεφαλικο θανάτου», ποία πανελήφθη στς 23 Φεβρουαρίου 2003 πρς «νημέρωση» κα τν ερέων τς ρθοδόξου κκλησίας.

Κα στς δύο ατς «νημερώσεις», μως, ταν μφανς πουσία πειστικότητος πρ το γκεφαλικο θανάτου.

Τν πρς τος ερες «νημέρωση», πομαγνητοφώνησε π. Στέφ. Στεφόπουλος. Τ ατ κα γ κατ τν «πρς ατρούς», μι βδομάδα νωρίτερα, στε ν χω ατολεξε τ λεχθέντα. ν χρειασθε. Κα πράγματι χρειάσθηκε.

Πρς ποφυγν νδεχομένης παρερμηνείας πισημαίνεται τι, πλν το λεγομένου «γκεφαλικο θανάτου» –ατο δ ντς εσαγωγικν– πάρχει κα χωρς εσαγωγικ γκεφαλικς θάνατος.

Στ βιβλίο «κκλησία κα Μεταμοσχεύσεις» τς Ι.Σ.Ε.Ε. πάρχει ρθρο το Σταύρου Μπαλογιάννη π τν τίτλο: γκεφαλικς θάνατος.

συγγραφεύς του, διακεκριμένος ρευνητς καθηγητς Νευρολογίας, ποστηρίζει τι λοι ο νθρωποι κα ξ οασδήποτε ρρώστιας ατίας, ποθνήσκουν τελικς μ πλήρη καταστροφ τς γκεφαλικς τους οσίας, ετε εναι καρδιοαναπνευστικ ετε νευρολογικ ατία πελεύσεως το βιολογικο θανάτου.

Ατά, στωσαν πρς πληρέστερη νημέρωση κα ποφυγ παρεξηγήσεων περ τν σημασία τν ρων.

χω μως κα μία κόμη ρώτηση, μλλον δ πορία:

 

καδημία πιστημν το Βατικανο γι τν «γκεφαλικ θάνατο»

Παρουσίασε τ 2005 παγκοσμίως δι το διαδικτύου τς Ρ/Καθολικς κκλησίας (Catholic Woίld News) τν «Διακήρυξη τς Παπικς καδημίας πιστημν», ποία εχε ς τίτλο: «Βrain Death» is Nοt Death! (http//www.cwnews.com/news/viewstoρy.cfm?iecnum=37837).

Τ «Βrain Death» is Nοt Death!, μεταφραζόμενο στ λληνικ σημαίνει τι: « γκεφαλικς θάνατος» δν εναι θάνατος.

Πάπας Παλος-ωάννης Β΄ εχε ζητήσει π τν Συνδιάσκεψη τς καδημίας πιστημν, (2-3 Φεβρουαρίου 2005): «τν πανεξέταση κα παλήθευση τς γκυρότητας τν κριτηρίων το γκεφαλικο θανάτου π νς καθαρς πιστημονικο πιπέδου». Στ μήνυμά του δ πρς τν Σύνοδο τς καδημίας πιστημν δήλωνε τι κκλησία «ποστηρίζει τν πρακτικ τς μεταμοσχεύσεως ργάνων π θανόντες». Κα τι, «ο μεταμοσχεύσεις εναι ποδεκτές, μόνον ταν διενεργονται μ τρόπο πο γγυται τν σεβασμ πρς τν ζω κα τν νθρωπο».

Ρ/Καθολικ κκλησία, πομένως, πορρίπτει τελείως τν «γκεφαλικ θάνατο». Κατ’ ατήν, « γκεφαλικς νεκρός, δν εναι νεκρός».

Θεωρῶ, λοιπόν, ὅτι εἶναι σῶφρον, σεβαστοὶ πατέρες, νὰ τὰ συνεκτιμήσει καὶ αὐτὰ ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας.

 

λεγόμενος «γκεφαλικς θάνατος» σ «φάση κρίσεως»

Τ βιβλιογραφικ δεδομένα συνηγορον πρ τς πόψεως τι ναφερόμενος ς γκεφαλικς θάνατος εναι, κατ να λίαν δόκιμο ν προκειμέν ατρικ ρο, σ «φάση κρίσεως». μπιστοσύνη τς πιστήμης στν ννοια, τν ποία ρος «γκεφαλικς θάνατος» κφράζει, χει κλονισθε.

Alan Shewrnon, ξέχων πέρμαχος παλαιότερά του γκεφαλικο θανάτου, μετέβαλε ντιλήψεις κα γραψε να λίαν κτεταμένο ρθρο, 66 σελίδων μ τίτλο: Recovery from «brain death». A Neurologist’s apologia. Linacre Quarterly, Febr. 1997, 31-96. (Δηλαδή: νάνηψη π τν «γκεφαλικ θάνατο». πολογία νς Νευρολόγου), στ ποο περιγράφει κα τ στορικό της κ μέρους το πόρριψης το «γκεφαλικο θανάτου» ς ταυτοσήμου (δθεν) μ τν βιολογικ θάνατο.

Ο M. Potts κα D.W. Evans γραψαν τ ρθρο: Does it matter that-organ donors are not dead? Ethical and policy implications. J. Med. Ethics, 2005, 31: 406-409. Δηλαδή: «χει σημασία τ τι ο δωρητς ργάνων δν εναι νεκροί; θικς κα τακτικς συνέπειες».

Κα πάντησή τους ταν (συνοπτικς): «Σημασία χει τ τι φαίρεση ζωτικν ργάνων π ναν δότηγκεφαλικς νεκρό”, κείνη εναι πο σκοτώνει τν σθεν». Πρόκειται, δηλαδή, γι πεμπόληση κάθε Βιοηθικς κα ατρικς Δεοντολογίας μ τν «γκεφαλικ θάνατο».

ποστηρίζεται τι «γκεφαλικς θάνατος» νδέχεται κα «ν ξεχασθε λοτελς», ἐὰν ξελιχθον περισσότερο τ «ξενομοσχεύματα» κα τ «βιοτεχνικ ργανομοσχεύματα» ς ποκατάστατα τν προσφερομένων ργάνων γι τς μεταμοσχεύσεις.

Μ τν νάπτυξη στ ργαστήριο πολυδυνάμων μβρυοκυττάρων π ριμα δερματικ κύτταρα, θ μπορον ν ναπτύσσονται ργανα πρς μεταμόσχευση κα μ ταχες ρυθμούς, χωρς τν χρησιμοποίηση μβρυϊκν βλαστοκυττάρων π κλωνοποίηση. πομένως, τ πρόβλημα τς ξευρέσεως ργάνων γι τς μεταμοσχεύσεις τίθεται πλέον π διαφορετικς βάσεως, κα χωρς τος γνωστος δεοντολογικος περιορισμος κ τς βιοηθικς τς ναστολς π λόγους θρησκευτικούς. (Yamanaka S.E. et al. 2007. Yu J et al. 2007)*

Ο τελευταες πληροφορίες γι τ λπιδοφόρο ατ μήνυμα, εναι τι πετεύχθη κατασκευ το κριώματος, δηλαδή, τς σκαλωσις π τς ποίας θ ναπτύσσονται κ τν βλαστοκυττάρων τ νέα κύτταρα το πιθυμητο ργάνου πρς μεταμόσχευση, (ν συγχρόνως σκαλωσι θ ατοδιαλύεται) κα χωρς τν κίνδυνο πόρριψης. πειδ τ βλαστοκύτταρα θ προέρχονται κ το ατο ργανισμο στν ποο τ νέο ργανο θ μεταμοσχευθε. («Καθημερινή», 10.12.2011).

Μ ατ κα παραδίδω, πλέον, τν σκυτάλη το βήματος.

 

 

–––––––––––––––

·         (Γι περισσότερα π’ ατν, βλέπε: θαν. Β. βραμίδη, «Μεταμοσχεύσεις κα κκλησία», κδ. «ΤΗΝΟΣ» 2007, σ. 81-83).

·         Yamanaka S. et al.: Pluripotency of embryonic stem cells. Call Tissure Res. 2007, Nov. 16.

·         Yu J. et al.: Intuced pluripotent stem cell derived from human somatic sells. Science, 2007, Nov. 20.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Στοιχειοθεσία «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ»)